Αναρτήσεις

Μια ολόκληρη ιστορία με μια λέξη.

Εικόνα
  Ελένη Κόλλια, Μια ολόκληρη ιστορία με μια λέξη . Ταυτότητα και ονοματοθεσία στο πεζογραφικό έργο του Γιάννη Σκαρίμπα , επιμ. Θάνος Ηλιάδης, Άρτεμις 2023 Από τον Σκρουτζ, τον Γιάννη Αγιάννη και τον Ρασκόλνικωφ έως τον Τζιριτόκωστα, τη Φραγκογιαννού, τη Μαρίνα Μπαρέ και την Εκάβη Λόγγου, το όνομα του λογοτεχνικού χαρακτήρα συχνά χρησιμοποιείται ως μετωνυμία του έργου στο οποίο στεγάζεται. Αρκεί δηλαδή μια λέξη για να υποκαταστήσει τον τίτλο ή τον συγγραφέα του έργου, καθώς μόνο με την αναφορά του ονόματος συνανασύρονται αυτόματα και τα δύο αυτά στοιχεία. Το λογοτεχνικό όνομα μοιάζει να ταξιδεύει στον χρόνο και στον χώρο σηματοδοτώντας την ιστορία του προσώπου∙ είναι πάντοτε ίδιο σε κάθε περίοδο, σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, το όνομα είναι το κυρίαρχο στοιχείο ταυτότητας του λογοτεχνικού χαρακτήρα, όπως άλλωστε και του ανθρώπου. Ωστόσο, έχει απασχολήσει την κριτική τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα και εξής, εστιάζοντας κυρίως στην Ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Η συστηματική μελέτη της ονο

Λιανοτράγουδο

Εικόνα
  Στίχοι: Μιχάλης Γκανάς Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου

Το πιόνι

                                                             Το πιόνι   Πολλάκις, βλέποντας να παίζουν σκάκι, ακολουθεί το μάτι μου ένα Πιόνι οπού σιγά σιγά τον δρόμο βρίσκει και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει. Με τέτοια προθυμία πάει στην άκρη οπού θαρρείς πως βέβαια εδώ θ’ αρχίσουν οι απολαύσεις του κι οι αμοιβές του. Πολλές στον δρόμο κακουχίες βρίσκει. Λόγχες λοξά το ρίχνουν πεζοδρόμοι· τα κάστρα το χτυπούν με τες πλατιές των γραμμές· μέσα στα δυο τετράγωνά των γρήγοροι καβαλάρηδες γυρεύουν με δόλο να το κάμουν να σκαλώσει· κι εδώ κι εκεί με γωνιακή φοβέρα μπαίνει στον δρόμο του κανένα πιόνι απ’ το στρατόπεδο του εχθρού σταλμένο.   Αλλά γλιτώνει απ’ τους κινδύνους όλους και στην υστερινή γραμμή προφθαίνει.   Τί θριαμβευτικά που εδώ προφθαίνει, στην φοβερή γραμμή την τελευταία· τί πρόθυμα στον θάνατό του αγγίζει!   Γιατί εδώ το Πιόνι θα πεθάνει κι ήσαν οι κόποι του προς τούτο μόνο. Για την βασίλισσα, που θα μας σώσει, για να την α

Γιώργος Σεφέρης (Ομιλία Στοκχόλμη, 1963)

Εικόνα
"Σ’ αυτό τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει ν’ αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται. Όταν, στο δρόμο της Θήβας, ο Oιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε. Ας συλλογιστούμε την απόκριση του Oιδίποδα".  ( https://fatv8.com/6wa443r84_1rkfxqkxfubik/7hz~djmpny/4xjizqh/8jiwmtuswck/4zmnptznp_hpdpzoh/speech-nobel.htm )                                                                                                                                                                                                  Γιώργος Σεφέρης (Ομιλία Στοκχόλμη, 1963) Ηχητικό ντοκουμέντο. Στο σπίτι του Γιώργου Σεφέρη για την αναγγελία του Νόμπελ [Πηγή: https://fatv8.com/3sw664_6wapfqdui/6wasfwhdc/6wadl-mfi/9eruqrocshl-listnuplal-ahs-azlhl-hsd-tlsntsd-arprnl-hl-fnucdu-zsd-hsd-uzsqrelhilor ] 

Μαίρη Χρονοπούλου

Εικόνα
Έκλαψα χθες Στίχοι: Άκος Δασκαλόπουλος Μουσική: Μίμης Πλέσσας   

Μαριάμπας

  Το όνομα αυτό Μαριάμπας φέρνει απάνω του βαρειά την κληρονομιά της μοίρας. Μιας μοίρας στρεψόδικης ειρωνικής, οργισμένης. Μου μετάδωσες τη φλόγα του, φεύγοντας. […] Τώρα αντίο. Μείνε για πάντα ο Πιττακός κι εγώ Μαριάμπας για πάντα. Θα σύρω εγώ το σταυρό σου. Είμαι φτασμένος στο άνθισμα των πιο γλυκών μου κριμάτων. Αν πίστευα ένα θεό θα προσεύχομαν: «Κύριε πλήθυνόν μου τα αίσχη». Έπειτα μοιάζουμε καταπληκτικά μεταξύ μας. Είμαι ο σωσίας σου… πάρε με. Είναι και το Πιττακός ένα όνομα, και στο πετώ για σωσίβιο. Άρπαχτο μην μείνεις ανώνυμος και περιπλανιέσαι στους χρόνους. Όσο για το δικό σου το «Μαριάμπας» -αυτό- το κρατώ. Έπαιξα με τέτοιον οίστρο αποτυχίας το ρόλο του ώστε δικαιωματικά να μ’ ανήκει… Ω! Δεν σου χαρίζω την δόξα του… (υπογραφή) Μαριάμπας.   Γιάννης Σκαρίμπας

Οι αποδημητικές καλημέρες

Άρχισε ψύχρα. Το γύρισε ο καιρός σε αναχώρηση. Η πρώτη μέρα του Σεπτέμβρη ξοδεύτηκε σε κάποια υδρορροή. Ως χθες ακόμα όλα έρχονταν. Ζέστες, η διάθεση για φως, λόγια, πουλιά, πλαστογραφία ζωής. Γονιμοποιούνταν κάθε βράδυ τα φεγγάρια, πολλοί διάττοντες έρωτες ήρθαν στον κόσμο τον περασμένο μήνα. Τώρα η γνωστή ψύχρα κι όλα να φεύγουν. Ζέστες, πουλιά, η διάθεση για φως. Φεύγουν τα πουλιά, ακολουθούν τα λόγια η μία ερήμωση τραβάει πίσω της την άλλη με λύπη αυτοδίδακτη. Ήδη αποσυνδέθηκε το φως από την επανάπαυση κι από τις καλημέρες σου. Τα παράθυρα ενδίδουν. Το χέρι του μεταβλητού κλείνει τα τζάμια, άλλοι λεν ως την άνοιξη, άλλοι φοβούνται διά βίου. Κι εσύ τι κάθεσαι; Καιρός να μπεις κι εσύ στα αλλαγμένα. Να γίνεις ό,τι αναρωτιόμουν πέρυσι: «ποιος ξέρει τ᾿ άλλο μου φθινόπωρο;». Καιρὸς να γίνεις «τ᾿ άλλο μου φθινόπωρο». Άρχισε ψύχρα. Ρῖξε στην πλάτη σου ένα ρούχο αποδημίας.                                                       Κική Δημουλά, "Οι αποδημητικές καλημέρες"